คุณหลิวก้วนหลิงตั้งใจนำเอาความลับที่ถูกหลบซ่อนมาช้านานในมุมอับของร้านทองเครื่องประดับโลหะ ออกมาให้ผู้คนได้สัมผัสด้วยตนเอง
ผลงานศิลปหัตถกรรมแต่ละชิ้น เต็มไปด้วยชีวิตที่เป็นอัตลักษณ์ และส่งมอบความรักเอื้ออาทรผ่านความอบอุ่นจากมือของช่างผู้ประดิษฐ์ผลงาน
Drifter Leather (旅人革製) และ Grass Hill Jewelry (草山金工)
ถือกำเนิดจากการรวมตัวของคนไต้หวันรุ่นใหม่ ที่อาศัยการสร้างสรรค์งานหัตถศิลป์ มาเป็นตัวชักนำความทรงจำในระดับพันธุกรรมที่ฝังอยู่ภายในส่วนลึกของจิตวิญญาณให้ปรากฏออกมา กระแสนิยมกลิ่นอายของการย้อนอดีตในปัจจุบัน กำลังผลิดอกออกผล ส่องแสงจรัสเรืองรองทั้งในไต้หวันและกำลังขจรขจายเปล่งรัศมีไปทั่วโลกด้วย
กระเป๋าหนัง ที่ถูกตั้งชื่อว่า Heritage ได้รับการออกแบบอย่างเรียบง่าย แต่มีประวัติยาวนาน
พลังแห่งชีวิตของสิ่งเก่าๆ
กุญแจขึ้นสนิมดอกนี้ คือกุญแจที่ใช้ล็อคห้องทำงานที่แลกมาจากหยาดเหงื่อแรงงาน กุญแจเก่าสนิมเขรอะล็อคห้องเก็บแบบพิมพ์ที่แลกมาด้วยหยาดเหงื่อ แม่พิมพ์ที่ทำด้วยมือนับร้อยชิ้น เป็นสมบัติล้ำค่าของ Drifter Leather และเมื่อผลักประตูกระจกห้องทำงานให้เปิดออก ก็จะมีกลิ่นหอมของหนังโชยมาปะทะเข้าที่จมูกอย่างจัง
สวี่ฉี (許騏) ซึ่งจบการศึกษาจาก Fu-Hsin Trade & Arts School ไต้หวัน หยิบเครื่องมือขึ้นตัดหนังด้วยความคุ้นเคย “ผมเคยทำงานเกี่ยวกับโฆษณามา 10 ปี” แต่เมื่อ 6 ปีก่อน สวี่ฉีเริ่มสำนึกว่าต้องสดับตรับฟังคำสารภาพจากจิตใจของตน แสวงหาสิ่งที่ตนหลงใหลให้กลับคืนมา
จากการที่เขาเติบโตขึ้นในสภาพแวดล้อมของการทำงานหัตถศิลป์แบบดั้งเดิม ทำให้เขารู้สึกเสียดายฝีมืออันประณีตของช่างระดับบรมครูทั้งหลายที่นับวันใกล้สูญหายไป และตั้งใจที่จะสืบสานฝีมือหัตถกรรมอันล้ำค่าเหล่านี้ต่อไป
ในการศึกษาฝึกฝนทำเครื่องหนังแฮนด์เมด บรรดานักเรียนต้องมีสมาธิและพิถีพิถันกับทุกขั้นตอน
บันทึกความทรงจำของช่างเครื่องหนัง
นิ้วโป้งมือซ้ายของคุณสวี่ฉีมีรอยแผลเป็นลึกๆ อยู่หนึ่งรอย “ผู้รักการทำเครื่องหนัง มักจะมีรอยแผลเป็นอยู่บนมือเต็มไปหมด” มันก็เหมือนกับบันทึกความทรงจำอย่างหนึ่ง ที่บันทึกความยากลำบากของบรรดาช่างทำเครื่องหนังเอาไว้
งานฝีมือ ไม่เหมือนกับเครื่องจักรที่สามารถกำหนดตั้งค่าความละเอียดได้ จะต้องทำด้วยความตั้งใจมีสมาธิ มือและตาต้องสัมพันธ์กัน มิเช่นนั้นผิดแค่นิดเดียว ก็จะพลาดไปทั้งกระดาน เนื่องจากแต่ละคนใช้แรงต่างกัน ประกอบกับแผ่นหนังแต่ละผืนล้วนมีความเป็นมาที่เป็นเอกลักษณ์ของตนทั้งสิ้น ดังนั้น ผลงานแต่ละชิ้นจึงมีเพียงชิ้นเดียวและไม่สามารถลอกเลียนแบบได้ “นี่ก็คือคุณค่าของงานหัตถกรรม และเป็นเสน่ห์ที่รัดรึงตรึงใจผู้คนนั่นเอง”
กระเป๋าหนังอายุร้อยปีใบนี้ถูกชุบชีวิตขึ้นใหม่โดยฝีมือของคุณสวี่ฉี ด้วยรูปทรงที่ดูกะทัดรัด เต็มไปด้วยความทันสมัย
แฟชั่นกระเป๋าเดินทางหนังเก่าแก่
“กระเป๋าเดินทางหนังมีเสน่ห์ที่ดึงดูดผมอย่างบอกไม่ถูก ในอดีตเป็นเหมือนสัญลักษณ์ที่บ่งบอกถึงสถานะ” และเพื่อแสวงหากลิ่นอายที่สูญหายไปช้านานให้กลับคืนมาอีกครั้ง “ผมตระเวนหากระเป๋าเดินทางหนังเก่าๆ แล้วนำมาเลาะออก เพื่อศึกษาฝีมือการตัดเย็บอย่างละเอียด เพื่อฟื้นฟูสิ่งที่สูญหายไปนับร้อยปีให้กลับคืนมาดังเดิม”
กระเป๋าเดินทางหนังโบราณที่มีรูปทรงใหญ่เทอะทะ กระตุกต่อมรำลึกเรื่องราวในอดีต ท่ามกลางกระแสแฟชั่น มันเต็มไปด้วยเสน่ห์ที่เป็นอัตลักษณ์ของตัวเอง เช่นเดียวกับสินค้าของ Drifter Leather ทุกชิ้นล้วนถูกสร้างสรรค์ให้เป็นสินค้าแฟชั่นที่มีกลิ่นอายของความคลาสสิก และดูโก้หรูไม่น้อยไปกว่าสินค้าบูติคทั้งหลาย
นักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมากเมื่อได้เห็นกระเป๋าหนังคลาสสิกทำด้วยมือแบบนี้ก็เกิดความชื่นชอบในทันทีจนไม่ยอมวางมือและยังเป็นการแบ่งปันความสุนทรีย์จากการฟื้นฟูผลงานหัตถกรรมไต้หวันขณะที่นักเดินทางกลุ่มนี้เดินทางไปทั่วโลกอย่างไม่ตั้งใจอีกด้วย
ในห้องเรียนของ “Drifter Leather” เปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมทุกคนได้แสดงความคิดสร้างสรรค์ของตนอย่างเต็มที่ และเป็นสถานที่ที่แฟชั่นแบบคลาสสิกได้รับการสืบสานต่อเนื่อง
สืบสานอย่างยั่งยืน
“กระเป๋าหนังใบนี้ถูกตั้งชื่อว่า Heritage” เป็นผลงานรุ่นที่ 2 ที่ดูเรียบง่ายแต่เต็มไปด้วยความจริงใจ “ก็คล้ายคลึงกับการที่ครูช่างศิลปหัตถกรรมถ่ายทอดงานหัตถศิลป์ดั้งเดิมให้แก่เยาวชนคนรุ่นหลังสืบต่อไป” เขาตั้งความหวังไว้ว่าจะนำเอาความรักที่มีต่อการออกแบบดั้งเดิมกับวัฒนธรรมในอดีตของไต้หวันถ่ายทอดให้แก่รุ่นลูกรุ่นหลานต่อไปอย่างไม่ขาดสาย
นับตั้งแต่เปิดหลักสูตรที่หอศิลป์ร่วมสมัย ในปีค.ศ.2013 จนถึงการแยกตัวออกมาถ่ายทอดวิชาความรู้ด้วยตนเอง คุณสวี่ฉีได้สร้างเวทีให้แก่ผู้รักงานเครื่องหนัง สานฝันให้เป็นจริง “ใช้ความอบอุ่นของฝ่ามือผลิตเครื่องหนังถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นต่อไป”
จนถึงปัจจุบันได้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ลูกศิษย์ลูกหาแล้วกว่า 2,000 คน ให้พวกเขามีความรู้ความเข้าใจถึงความล้ำลึก ของงานหัตถกรรมดั้งเดิม ใช้เข็มและด้ายร้อยรวมผลงานด้วยสองมือบันทึกเรื่องราวในอดีตที่ยากจะลืมเลือนได้ “ผมต้องการชักชวนผู้คนให้หันมาสนใจงานเครื่องหนังได้มากยิ่งขึ้น” เมื่อการศึกษางานหัตถกรรมดั้งเดิมกลายเป็นกระแสนิยมการสืบสานก็จะกลายเป็นฝันที่เป็นจริงได้อย่างแน่นอน
“เมื่อเราเกิดความประทับใจต่องานหัตถกรรมดั้งเดิม เราก็จะเริ่มสืบเสาะเสน่ห์แห่งวัฒนธรรมอันเก่าแก่” การพิจารณาทบทวนก็จะก่อให้เกิดความเป็นไปได้ระหว่างความดั้งเดิมกับสมัยใหม่กระแสการฟื้นฟูสิ่งเก่าแก่และแฟชั่นย้อนอดีตที่ได้รับความนิยมเป็นระลอกเหล่านี้กำลังเติบโตและค่อยๆแพร่กระจายอยู่ในปัจจุบัน
เครื่องเงินเป็นวัตถุดิบเบื้องต้นที่ถูกนำมาใช้ทั่วไปที่ใช้ในการฝึกหัดของผู้เรียน ต้องขัดเงาอย่างละเอียด จนเงาเป็นประกาย
คำอวยพรอันทันสมัย
เมื่อเดินขึ้นไปที่ห้องทำงานของ Grass Hill Jewelry ซึ่งตั้งอยู่บนชั้นสอง ก็ได้ยินเสียงเคาะ ป๊อก ป๊อก ดังออกมาจากภายในห้อง บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายต่างนั่งอยู่หน้าโต๊ะเครื่องเหล็กที่ดูเป็นระเบียบเรียบร้อย ใช้ค้อนเล็กๆ ในมือบรรจงเคาะลงไปบนโลหะอย่างใจจดใจจ่อด้วยความผูกพัน
“Kinjo” คือชื่อแบรนด์ที่เป็นภาษาอังกฤษ เป็นคำพ้องเสียงจากภาษาไต้หวันที่มีความหมายว่า ฉลอง หรือแสดงความยินดี เป็นการอวยพรจากดวงใจของคุณหลิวก้วนหลิง (劉冠伶) ผู้เป็นเจ้าของแบรนด์ ซึ่งเปิดใจผู้คนให้นิยมชมชอบงานหัตถกรรมโลหะ
“งานโลหะ เป็นคำย่อของ หัตถกรรมโลหะ เป็นฝีมือหัตถกรรมอันละเอียดประณีตที่สืบสานถ่ายทอดกันมานานหลายพันปี” คุณหลิวก้วนหลิงตัดสินใจที่จะนำเอาเทคนิคช่างฝีมืองานโลหะที่หลบอยู่ในมุมอับของร้านทองออกมาเปิดเผยให้กลายเป็นงานหัตถกรรมที่ใครๆ ก็จับต้องได้ ขณะเดียวกัน ก็ได้นำเอาความทันสมัยอัดฉีดเข้าสู่งานหัตถกรรมแบบดั้งเดิมเหล่านี้ เพื่อแสดงให้เห็นถึงความทันสมัยของแฟชั่นยุคปัจจุบัน
ภายในห้องเรียน “Grass Hill Jewelry” คุณครูถ่ายทอดความรู้อย่างตั้งใจ สภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่สะดวกสบายเช่นนี้ ทำให้เกิดความเป็นกันเองและมีความใกล้ชิดได้ง่ายขึ้น
แก่นสารแห่งความคลาสสิก
คุณหลิวก้วนหลิง ซึ่งเต็มไปด้วยความรู้ความสามารถรอบด้าน จบการศึกษาระดับปริญญาโทจากสถาบันบัณฑิตศึกษาศิลปประยุกต์ (Graduate Institute of Applied Arts) มหาวิทยาลัยศิลปะแห่งชาติไถหนาน (TNNUA) นอกจากเธอจะคว้ารางวัลศิลปหัตถกรรมแห่งชาติในปี 2004 ด้วยผลงานชุด “Impression - Bloom” แล้ว ผลงานชิ้นนี้ยังกลายเป็นผลงานระดับชาติที่ได้รับการเก็บรักษาไว้อย่างถาวรด้วย นอกจากนี้ แบรนด์ “Kinjo” ยังได้รับการแนะนำจาก LOUIS VUITTON CITY GUIDE คู่มือการท่องเที่ยวหรือหนังสือไกด์บุ๊กของ Louis Vuitton ประเทศฝรั่งเศส ให้เป็นแบรนด์ระดับสากลอีกด้วย
“การเปิดกิจการของฉันเป็นเรื่องบังเอิญจริงๆ” คุณหลิวก้วนหลิงกับคุณเซียวฝู่ชิง (蕭輔青) ผู้เป็นสามี ต่างเป็นนักศึกษาที่มากความสามารถและจบการศึกษาระดับปริญญาโทจากมหาวิทยาลัยศิลปะแห่งชาติไถหนานเช่นเดียวกัน พวกเขาได้รับการศึกษาและถูกบ่มเพาะผ่านระบบการเรียนการสอนที่สมบูรณ์แบบ “Grass Hill Jewelry” ก่อตั้งขึ้นภายใต้แนวความคิด “Open Workshop” เพื่อให้ผู้คนได้รู้จักงานฝีมือหัตถกรรมโลหะ และมีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์ผลงาน จนก่อให้เกิดกระแสนิยมงานหัตถกรรมโลหะขึ้น
“พบผู้มีพระคุณให้ความช่วยเหลือตลอดหนทางที่ผ่านมา” ทำให้ “Grass Hill Jewelry” แตกหน่อก้านเจริญเติบโตอย่างอุดมสมบูรณ์ โดยเมื่อ 12 ปีก่อน ได้ก่อร่างสร้างตัวที่เชิงเขาหยางหมิงซานเป็นครั้งแรก เริ่มต้นจากการถ่ายทอดวิชาความรู้ที่บริเวณระเบียงของห้องทำงานส่วนตัว
“ก็เจ้านายเก่าของฉัน คุณสวีเสี้ยวกุ้ย (徐孝貴) ทำให้ฉันกล้าที่จะออกมาเปิดหลักสูตร” เพื่อปฏิรูปรูปแบบการถ่ายทอดวิชาให้แก่นักสร้างสรรค์มืออาชีพที่ทำงานอยู่แต่ภายในห้อง มาเป็นการถ่ายทอดวิชาให้แก่นักเรียน นักศึกษาโดยตรง เป็นการก้าวออกไปอีกก้าวใหญ่ของคุณหลิวก้วนหลิง
“ลายเส้นแบบเรียบง่ายของเรานำมาซึ่งแฟชั่น และทำให้ผู้เข้าเรียนเรียนกันอย่างสบายๆ” คุณหลิวก้วนหลิงได้นำแก่นสารแห่งรูปแกะสลักโลหะทั้งของจีนและต่างชาติตั้งแต่โบราณจนถึงปัจจุบัน มาสร้างแก่นสารให้แก่ความสุนทรีย์ของผู้คน “ค่ายสัมผัสศิลปะ ณ Songshan Cultural and Creative Park ในปี 2013 ถือเป็นจุดหัวเลี้ยวหัวต่อของเรา” การจัดเวิร์กชอป “ช่างเงิน 1 วัน” เป็นครั้งแรกในไต้หวัน ได้ทำให้ทั้งเด็กและผู้ปกครองมีความสุขสนุกสนานและภาคภูมิใจกับผลงานของตนภายในเวลาเพียง 3 ชม.
“เมื่อกลายเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงกันมาก จึงทำให้เราเกือบจะรับมือไม่ทัน” เมื่อต้องเผชิญหน้ากับคำชื่นชมต่างๆ นานา ที่โหมกระหน่ำเข้ามา ทำให้ไม่สามารถจะถอยหลังได้ สามีภรรยาคู่นี้จึงต้องแบ่งงานกันทำ นำเอาสุนทรียศาสตร์แห่งงานช่างโลหะที่ถูกปกปิดไว้ ออกมาทำให้กลายเป็นงานศิลปะให้ผู้คนได้ชื่นชม กระแสนิยมการได้ทดลองทำด้วยตนเองเช่นนี้ ปัจจุบันได้รุกเข้าสู่ห้างสรรพสินค้าในไทเปและไทจงแล้ว
เพราะมันเป็นผลงานที่คุณทำมันด้วยมือของตัวเอง ทำให้เกิดเป็นคุณค่าทางความรู้สึกที่มีต่อผลงาน มากกว่าสิ่งของสำเร็จรูปที่คุณซื้อมาด้วยเงิน “ผลงานทุกชิ้นได้รวมเอาความรู้สึกและความผูกพัน และคำอวยพรอย่างไร้ขอบเขตเข้าไว้ด้วยกันนั่นเอง”
สิ่งที่ทำให้คุณหลิวก้วนหลิงประทับใจมากที่สุดก็คือ ความสำเร็จในการทำให้คู่รักแต่งงานกันอย่างชื่นมื่น “เคยมีคู่รักหลายคู่ ขอแต่งงานกันที่ร้านของเราได้สำเร็จ” ภาพอันแสนโรแมนติกเช่นนี้เกิดขึ้นครั้งแล้วครั้งเล่า ในวันที่เราไปขอสัมภาษณ์ ก็มีคู่รักคู่หนึ่งมาทดลองการทำเครื่องประดับโลหะด้วยฝีมือของตนเอง ยามที่ทั้งคู่นำแหวนที่ตนเองทำขึ้นสวมให้แก่กันและกัน ก็ยากที่จะปกปิดความสุขที่อิ่มเอิบกระจายไปทั่วในบริเวณนั้นได้
ขั้นตอนการทำที่สลับซับซ้อน ทำให้งานที่ได้มีความละเอียดยิ่ง และเสริมคุณค่าของมันให้สูงค่ายิ่งขึ้น
งานฝีมือช่างเครื่องประดับโลหะข้ามยุค
“ปัจจุบันมีช่องทางต่างๆ มากมายที่จะศึกษาฝึกการทำงานหัตถกรรมโลหะ” ทั้งในสถาบันการศึกษากรมฝึกอาชีพและการถ่ายทอดจากอาจารย์สู่ลูกศิษย์ขอเพียงแต่มีความสนใจเท่านั้นก็จะมีช่องทางศึกษามากมายที่เราจะไปแสวงหาได้
ทุกวันนี้งานฝีมือเครื่องประดับโลหะได้กลายเป็นศิลปหัตถกรรมที่ปุถุชนทั่วไปจับต้องและเสพมันได้ แม้ยุคสมัยจะแปรเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา แต่มันก็สามารถยืนตระหง่านอยู่ท่ามกลางกระแสคลื่นแห่งแฟชั่นได้อย่างท้าทาย
“เทคนิคของงานฝีมือโลหะ ความจริงแล้ว มันเป็นการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษของเรา” แต่ภายใต้ความคิดสร้างสรรค์ “Grass Hill Jewelry” ได้พัฒนาตนเองอยู่ตลอดเวลา ปัจจุบันมีลูกศิษย์เกินกว่า 200,000 คนครั้งได้เกิดการรวมตัวของกลุ่มผู้คนที่รักและชื่นชอบทำให้พลังแห่งชีวิตของงานช่างโลหะเติบใหญ่เจริญก้าวหน้าและพัฒนาสืบต่อไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
โครงการของคุณเซียวฝู่ชิงเคยคว้ารางวัลที่ 1 จากโครงการอุตสาหกรรมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ของกระทรวงวัฒนธรรมไต้หวัน และยังมีแผนการรวมเอาเทคโนโลยีสมัยใหม่ผสมผสานเข้ากับวัฒนธรรมดั้งเดิม เป็นโครงการ “การศึกษาออนไลน์” หลักสูตรทั้งหมดถ่ายทอดผ่านระบบออนไลน์ การบริหารงานก็สามารถใช้การควบคุมทางไกลได้ งานฝีมือช่างโลหะในอนาคตกำลังจะสลัดพ้นจากรูปแบบแห่งอุตสาหกรรมดั้งเดิม กลายเป็นตัวแทนแห่งเทคโนโลยีอันทันสมัย
“Grass Hill” เป็นที่ที่คุณหลิวก้วนหลิงเติบใหญ่ขึ้น แสงอาทิตย์เรืองรองยามพระอาทิตย์อัสดง ทอแสงทองเหลืองอร่าม สาดส่องสู่ความเจิดจรัสแห่งงานฝีมือโลหะในวันรุ่งขึ้น
