คุณไช่จิ่นเผิง ผู้ก่อตั้ง FNG ใช้ความสามารถในการออกแบบมาชุบชีวิตใหม่ให้แก่ขวดพลาสติก PET
จากสถิติของทบวงอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมไต้หวัน ระบุว่า ช่วงไม่กี่ปีมานี้ ไต้หวันมีการรีไซเคิลขวดพลาสติก PET เฉลี่ย 5,200 ล้านขวดต่อปี ด้วยปริมาณมากมายมหาศาลเช่นนี้ หากนำไปยัดใส่ในอาคารไทเป 101 จะได้มากกว่า 3 หลัง แม้ขวดพลาสติก PET ที่กองเป็นภูเขาเลากาอยู่ในลานขยะรีไซเคิลจะสามารถนำไปรีไซเคิลได้ แต่ก็ไม่อาจปฏิเสธได้ว่า ขยะพลาสติกเหล่านี้ได้สร้างมลภาวะให้กับสิ่งแวดล้อม For Next Generation Design ซึ่งเป็นธุรกิจเพื่อสังคม ได้เพียรพยายามอย่างเต็มที่ในอันที่จะแสวงหาทางออกให้แก่ขวดพลาสติก PET ที่ใช้แล้ว และยังได้ใช้วิธีรับซื้อขวดพลาสติก PET ในราคาที่สูงกว่าราคาตลาด 5 เท่า เพื่อเป็นการแสดงถึงความห่วงใยต่อผู้รีไซเคิล โดยคาดหวังว่าจะเป็นการปลุกจิตสำนึกของผู้คนที่มีต่อการลดขยะพลาสติกโดยผ่านการออกแบบ เพื่อสร้างวัฏจักรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
โครงการระดมทุนเพื่อผลิตกระเป๋าผ้ารักษ์โลก เป็นโครงการที่ได้รับความสนใจมากที่สุดของแพลตฟอร์มการระดมทุนเพื่อสาธารณะเมื่อปีค.ศ.2018 นอกจากได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมจำนวนมากแล้ว ยังดึงดูดความสนใจจากสื่อมวลชน และท้ายที่สุด ยังสร้างสถิติใหม่ให้กับผลิตภัณฑ์ที่สอดคล้องกับแนวคิดด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมที่มีผู้ให้การสนับสนุนมากที่สุดในแพลตฟอร์มการระดมทุนเพื่อสาธารณะของไต้หวันอีกด้วย แต่กระเป๋าผ้าดังกล่าว ดูแล้วก็ไม่ได้ต่างไปจากกระเป๋าผ้าที่พบเห็นทั่วไปในชีวิตประจำวัน มันมีมนต์เสน่ห์อะไรหรือ จึงทำให้ผู้คนนิยมชมชอบ?
กระเป๋าที่บรรจุอุดมการณ์ไว้เต็มเปี่ยม
กระเป๋าผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ที่ For Next Generation Design (ต่อไปเรียก FNG) ใช้เวลา 2 ปีในการคิดค้นและพัฒนา กระเป๋าทุกใบใช้วัตถุดิบที่ได้จากการรีไซเคิลขวดพลาสติก PET 100% และกระดุมไม้ 3 เม็ด โดยมุ่งที่จะลดการใช้ทรัพยากรโลก
ขวดพลาสติก PET ผลิตจากเม็ดพลาสติก Polyethylene Terephthalate (PET) หลังผ่านการล้างเพื่อขจัดสิ่งสกปรก และบดให้เป็นชิ้นเล็กๆ แล้ว จะถูกนำไปหลอมด้วยอุณหภูมิสูงเพื่อแปรสภาพให้เป็นเม็ดพลาสติก จากนั้นต้องนำไปผ่านกระบวนการดึงยืดเส้นใย การกรอเส้นใย และการทอผ้า อันเป็นกระบวนการรีไซเคิลขวดพลาสติก PET มาเป็นผืนผ้าที่พร้อมจะนำไปผลิตเป็นเสื้อผ้าและสินค้าสิ่งทอชนิดอื่นต่อไป
จากการที่เทคนิคการผลิตผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ของไต้หวันมีพัฒนาการที่สมบูรณ์พร้อมทุกด้าน จึงมีแบรนด์เสื้อผ้าแฟชั่นชื่อดังจากต่างประเทศจำนวนมากใช้ผ้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมจากไต้หวัน อาทิ ในการแข่งขันฟุตบอลโลกปี 2018 เสื้อกีฬาที่นักฟุตบอลจาก 16 ชาติสวมใส่ ก็ผลิตจากผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ของไต้หวัน
คุณไช่จิ่นเผิง (蔡僅鵬) ผู้ก่อตั้ง FNG เปิดเผยว่า แม้เทคนิคการผลิตผ้าเส้นใยจากขวดพลาสติกรีไซเคิล PET ของไต้หวันจะมีพัฒนาการที่สมบูรณ์ แต่แบรนด์เสื้อผ้าแฟชั่นส่วนใหญ่จะใช้ผ้าเส้นใยรีไซเคิลในการผลิตสินค้าเพียง 10-50% ต่อชิ้นเท่านั้น สาเหตุที่ไม่ได้ใช้ทั้ง 100% ไม่ใช่เพราะเทคนิคการผลิตไม่ได้มาตรฐาน แต่เพราะคำนึงถึงต้นทุน หลังได้ขวดพลาสติก PET มาแล้ว ในขั้นแรกจำเป็นต้องใช้แรงงานคนในการคัดเลือกขวดที่สามารถนำไปรีไซเคิล ประกอบกับการผลิตผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET มีกระบวนการผลิตที่ซับซ้อนและเป็นเทคโนโลยีขั้นสูง ส่งผลให้การผลิตผ้าเส้นใยรีไซเคิลมีต้นทุนสูงกว่าสิ่งทอที่ผลิตจากวัตถุดิบใหม่ประมาณ 40%
แม้ว่าต้นทุนจะสูงขึ้นมาก แต่คุณไช่จิ่นเผิงซึ่งมุ่งมั่นที่จะนำแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนมาใช้ปฏิบัติจริง มีความเห็นว่า วัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตต้องเป็นผ้าเส้นใยรีไซเคิลพลาสติก PET 100% เท่านั้น เพราะเมื่อสินค้าถูกใช้งานจนชำรุดเสียหายแล้วยังคงทำให้คืนสู่สภาพเดิมและนำมารีไซเคิลเพื่อใช้งานใหม่ได้ ซึ่งเป็นการปฏิบัติตามหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนและแนวคิดจากอู่สู่อู่ (Cradle to Cradle) อย่างแท้จริง ดังนั้นเขาจึงหวังว่า ผลิตภัณฑ์ที่ FNG เป็นผู้ออกแบบ เมื่อหมดอายุการใช้งานหรือชำรุดจนใช้งานไม่ได้แล้ว จะยังคงนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้ ไม่กลายเป็นขยะและไม่สร้างมลภาวะให้แก่สิ่งแวดล้อม
นอกจากห่วงใยสภาพแวดล้อมแล้ว คุณไช่จิ่นเผิงยังหวังว่าจะให้ความช่วยเหลือกลุ่มเปราะบางด้วย ดังนั้น โครงการระดมทุนเพื่อผลิตกระเป๋าผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ยังรวมถึงโครงการรับซื้อขวดพลาสติก PET จากผู้รีไซเคิลด้วยเงื่อนไขที่ดีกว่า FNG ยังได้ร่วมมือกับ Do You a Flavor ซึ่งเป็นธุรกิจเพื่อสังคมที่ให้ความห่วงใยต่อผู้รีไซเคิลมาเป็นเวลายาวนาน โดยได้รับซื้อขวดพลาสติก PET ด้วยสนนราคาที่สูงกว่าราคาตลาด 5 เท่า
เคยมีคนสงสัยว่า ทำไมไม่ใช้วิธีบริจาคเงินให้ผู้รีไซเคิลโดยตรงไปเลย คุณไช่จิ่นเผิงเปิดเผยว่า ผู้รีไซเคิลมักถูกเหยียดหยาม ทั้งๆ ที่แต่ละคนล้วนมีเรื่องราวอันขมขื่นอยู่เบื้องหลัง งานรีไซเคิลมีชั่วโมงการทำงานยาวนาน อาจต้องใช้เวลาตลอดทั้งวันเพื่อแลกกับรายได้เพียงไม่กี่ร้อยเหรียญ การทำงานเก็บสิ่งของรีไซเคิลเป็นวิธีที่ไม่มีทางเลือก แต่พวกเขาก็ยังคงมุ่งมั่นที่จะใช้หยาดเหงื่อแรงกายแลกกับเงินรายได้ หากสามารถเพิ่มราคารับซื้อขวดพลาสติก PET ให้สูงขึ้น ก็จะทำให้กลุ่มเปราะบางเหล่านี้พึ่งตัวเองได้ การให้ค่าตอบแทนที่สมเหตุสมผล นอกจากจะเป็นการให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจแก่ผู้รีไซเคิลแล้ว ยังเป็นการแสดงความเคารพต่อความตั้งใจจริงในการทำมาหาเลี้ยงชีพของพวกเขาอีกด้วย
ไม่อยากใช้ประเด็นการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการบำเพ็ญสาธารณประโยชน์มาเป็นจุดขายเหมือนเช่นกระเป๋ารักษ์โลกทั่วไป คุณไช่จิ่นเผิงคาดหวังยิ่งกว่านั้นว่า กระเป๋าเส้นใยจากพลาสติกรีไซเคิล PET ที่ออกแบบโดย FNG จะต้องมีความสวยงามและใช้งานได้ดี ดังนั้นจึงทุ่มเทเวลาให้กับการคิดค้นและพัฒนารูปทรงของกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ซึ่งนอกจากจะเป็นกระเป๋าถือแล้ว ยังสามารถพับให้กลายเป็นถุงใส่แก้วเครื่องดื่มได้ด้วยกระเป๋าที่มีความสูง 30 เซนติเมตร เมื่อพับแล้วจะมีขนาดเล็กกว่าฝ่ามือ พกพาสะดวก เมื่อคลี่ออกมาจะพบว่า กระเป๋าทั้งใบใช้วัสดุเพียงผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET กับกระดุมไม้ 3 เม็ดเท่านั้น แต่ก็สามารถทำให้รูปทรงของกระเป๋าแปรเปลี่ยนไปได้ถึง 3 แบบ โดยตำแหน่งของกระดุมนอกจากต้องคำนึงถึงการพับเก็บ ยังต้องใช้เป็นจุดถ่วงสมดุลเมื่อกระเป๋าถูกพับให้กลายเป็นปลอกใส่แก้วเครื่องดื่ม รายละเอียดปลีกย่อยเหล่านี้ล้วนต้องค่อยๆ ปรับ ค่อยๆ แก้ไขไปทีละเล็กทีละน้อย โดยปรับครั้งละ 1 มิลลิเมตรเท่านั้น ทำให้กระเป๋าที่ดูเหมือนธรรมดาเป็นสิ่งที่ไม่ธรรมดาอีกต่อไป
ใช้การออกแบบมาผนวกรวมกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ FNG วาดหวังว่าจะผนึกพลังของมวลชนเพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นให้แก่คนรุ่นต่อไป
บูรณาการห่วงโซ่อุตสาหกรรมสิ่งทอ
แม้ FNG จะเพิ่งก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการในปีค.ศ.2018 แต่การเปิดตัวครั้งแรกของกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ได้สร้างความตื่นตาตื่นใจแก่ผู้คน เบื้องหลังความสำเร็จนี้มาจากประสบการณ์ในวงการอุตสาหกรรมสิ่งทอที่สั่งสมมาเป็นเวลา 20 ปี ของคุณไช่จิ่นเผิง ผู้ก่อตั้ง FNG
โดยทั่วไปแล้ว ผ้าเส้นใยรีไซเคิลจะมีความทนทานน้อยกว่าผ้าที่ทอจากวัตถุดิบใหม่ หากต้องการให้ผ้าที่ผลิตจากเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET มีเนื้อสัมผัสที่ดีกว่าและทนทานกว่าผ้าที่ผลิตจากวัตถุดิบใหม่ จำเป็นต้องอาศัยการจัดเรียงเพื่อขัดประสานกันระหว่างเส้นด้ายพุ่งและเส้นด้ายยืน รวมถึงขนาดของเส้นด้ายและวิธีการจัดเรียงเส้นด้าย ก็ต้องมีการปรับเปลี่ยนอย่างต่อเนื่องซึ่งถือเป็นการปรับปรุงจากเทคนิคการทอ เพื่อให้ในที่สุดแล้วสามารถนำไปใช้ในการผลิตกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ที่มีคุณสมบัติพิเศษในการรองรับน้ำหนักได้ถึง 15 กิโลกรัม กันน้ำ และไม่เปื้อนง่าย
กระบวนการผลิตกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET เริ่มจากขั้นตอนการผลิตในโรงงานทอผ้า ซึ่งต้องมีการดึงยืดเส้นใยผ่านเครื่อง Spinneret เพื่อให้ได้เส้นใยที่มีความละเอียดเหมาะแก่การนำไปทอเป็นผืนผ้า ตามด้วยการพิมพ์ลาย การตัดและเย็บ ซึ่งต่างจากกระบวนการผลิตแบบดั้งเดิมที่จะใช้วิธีตัดก่อนพิมพ์ลาย แต่เนื่องจากคำนึงถึงคุณลักษณะของกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET คุณไช่จิ่นเผิงได้หารือกับช่างเย็บผ้าที่มีประสบการณ์กว่า 40 ปี เพื่อเปลี่ยนแปลงขั้นตอนการผลิต
คุณไช่จิ่นเผิงเปิดเผยว่า บรรดาโรงงานที่ผลิตกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET แท้ที่จริงแล้วก็คือห่วงโซ่อุตสาหกรรมสิ่งทอในไต้หวันที่รับใบสั่งซื้อจากแบรนด์ดังระดับโลก โรงงานเหล่านี้ล้วนผ่านการรับรองมาตรฐานรีไซเคิลระดับโลก (Global Recycled Standard, GRS) ซึ่งเป็นเครื่องหมายการันตีว่า สินค้าที่ผลิตจากโรงงานเหล่านี้ใช้วัตถุดิบที่เป็นเส้นใยรีไซเคิลอย่างน้อย 20% และมั่นใจเต็มร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าไม่ก่อให้เกิดมลพิษ
จากประสบการณ์และสายสัมพันธ์ในวงการอุตสาหกรรมสิ่งทอที่คุณไช่จิ่นเผิงสั่งสมมาเป็นเวลายาวนาน จึงไม่ใช่เรื่องยากที่เขาจะแสวงหาโรงงานสิ่งทอที่มีใบรับรอง GRS และยินดีให้การสนับสนุนอุดมการณ์ของ FNG เพื่อร่วมกันทดลองใช้เทคนิคและกรรมวิธีการผลิตแบบใหม่ หรือแม้กระทั่งไม่รับออร์เดอร์บางส่วนจากที่อื่น เพื่อยืนหยัดร่วมมือกันผลิตกระเป๋าที่เป็นแบรนด์ของไต้หวันเอง
FNG ยังได้แหวกแนวปฏิบัติแบบดั้งเดิมด้วยการทดลองมอบงานเย็บกระเป๋าให้เหล่าแม่บ้านเป็นผู้รับจ้างผลิต จากที่ผ่านมาเมื่อได้รับใบสั่งซื้อสินค้าก็จะส่งวัตถุดิบไปยังโรงงานรับจ้างผลิต (OEM) โดยเพียงแต่ระบุปริมาณสินค้าที่ต้องส่งมอบและความคืบหน้าในการผลิตให้โรงงานผู้ผลิตเท่านั้น
กว่าจะได้กระเป๋าออกมาหนึ่งใบต้องเย็บสายกระเป๋า กระดุมและตะเข็บที่รอยต่อผ้า ซึ่งทุกส่วนจำเป็นต้องใช้เครื่องจักรและเทคนิคที่ต่างกัน หากเป็นโรงงานจะสามารถเย็บทุกส่วนของกระเป๋าได้ แต่แม่บ้านที่รับจ้างเย็บผ้ามีจักรเย็บผ้าเพียงเครื่องเดียว จึงสามารถรับผิดชอบได้เพียงส่วนเดียวเท่านั้น จำเป็นต้องอาศัยทีมงาน FNG นำชิ้นงานที่เย็บเสร็จแค่เพียงส่วนหนึ่งส่งต่อไปยังครอบครัวที่รับจ้างผลิตอีกส่วนหนึ่ง เปรียบเสมือนโรงงานผลิตกระจายอยู่ทั่วสารทิศ ทีมงานต้องใช้เวลาในการสื่อสารและบริหารจัดการมากขึ้นกว่าเดิม จึงส่งผลให้กำหนดเวลาส่งมอบสินค้าควบคุมได้ยากยิ่งขึ้น แต่แม้จะต้องเผชิญกับสภาพการณ์ดังกล่าว FNG ยังคงเลือกที่จะให้แม่บ้านเป็นผู้รับจ้างผลิต โดยหวังว่าจะช่วยสร้างรายได้ที่มั่นคงให้แก่แม่บ้านเหล่านี้
แผนการขั้นต่อไป
เมื่อครั้งที่ริเริ่มโครงการระดมทุนเพื่อผลิตกระเป๋าผ้าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET แม้จะกำหนดงบประมาณไว้ที่ 300,000 เหรียญไต้หวัน แต่คุณไช่จิ่นเผิงยอมรับว่า “ความจริงจำเป็นต้องใช้เงินถึง 3 ล้านเหรียญ จึงจะทำให้โครงการนี้ประสบความสำเร็จแม้ต้องขาดทุนบ้างก็ตาม” แต่คาดคิดไม่ถึงว่า ท้ายที่สุด สามารถระดมทุนได้ถึง 18 ล้านเหรียญไต้หวัน ซึ่งเป็นเงินที่ได้รับจากผู้ให้การสนับสนุนกว่า 10,000 คน/ครั้ง ประหนึ่งได้รับการฉีดยากระตุ้นหัวใจที่ทำให้ทีมงานสามารถก้าวไปสู่อุดมการณ์ได้เร็วยิ่งขึ้น
ภายใต้ความเพียรพยายามของหลายฝ่าย ซึ่งรวมถึงโรงงานและแม่บ้านที่เป็นผู้รับจ้างผลิต ปัจจุบันสามารถส่งมอบกระเป๋าเส้นใยพลาสติกรีไซเคิล PET ตามโครงการระดมทุนได้กว่า 60,000 ใบแล้ว อีกทั้งได้คิดค้นและพัฒนาถุงใส่ข้าวกล่อง เสื่อปิกนิกที่สามารถใช้รองนั่งทานอาหาร เล่นบอร์ดเกม และอื่นๆ ซึ่งล้วนผลิตจากเส้นใยขวดพลาสติกรีไซเคิล PET 100% เช่นกัน โดยหวังว่าจะเป็นการเพิ่มทางออกให้แก่การรีไซเคิลขวดพลาสติก PET
หลังดำเนินโครงการรับซื้อขวดพลาสติก PET จากผู้รีไซเคิลด้วยเงื่อนไขที่ดีกว่าแล้ว FNG กับ Do You a Flavor ยังได้ร่วมมือกับ Milkshop ซึ่งเป็นแฟรนไชส์เครื่องดื่มที่มีชื่อเสียง และ Fun Lead Change ผู้ประกอบการระบบรีไซเคิลอัตโนมัติ เปิดตัวโครงการ “Recycling-Friendly Project 3.0” โดยวางแผนติดตั้งตู้รีไซเคิลอัตโนมัติที่หน้าร้านเครื่องดื่ม ซึ่งนอกจากขวดพลาสติก PET แล้วยังเพิ่มการรีไซเคิลแก้วเครื่องดื่มด้วย แต่ก็ยังคงรับซื้อจากผู้รีไซเคิลด้วยสนนราคาที่สูงกว่าราคาตลาด 5 เท่าต่อไป การปรับปรุงวิธีการรับซื้อจากผู้รีไซเคิลโดยเปิดรับซื้อตลอดเวลา แทนวิธีการเดิมที่รับซื้อเฉพาะในช่วงเวลาที่กำหนด โดยคาดหวังว่าการเพิ่มจุดติดตั้งตู้รีไซเคิลอัตโนมัติ จะเป็นการขยายขอบเขตการบริการให้กว้างไกลออกไป อันจะเป็นการให้ความช่วยเหลือแก่ผู้รีไซเคิลได้มากยิ่งขึ้น ประชาชนที่ไปใช้บริการตู้รีไซเคิลอัตโนมัติยังสามารถสะสมแต้มเพื่อนำไปแลกคูปองส่วนลดเมื่อซื้อสินค้าหรือบริจาคเพื่อการกุศล อันเป็นการส่งเสริมให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการรีไซเคิลทรัพยากรและลดขยะ
เสมือนดังอุดมการณ์ของ FNG ที่ว่า “ทุกทางเลือกของเรา ล้วนเป็นการลงคะแนนเสียงเพื่อตัดสินอนาคต” ซึ่งทำให้พวกเขามุ่งมั่นในการคิดค้นและพัฒนาข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันที่ผลิตจากเส้นใยพลาสติกรีไซเคิลให้เปี่ยมไปด้วยสไตล์การออกแบบ อีกทั้งยกระดับความทนทานของผลิตภัณฑ์ เมื่อผู้บริโภคซื้อไปแล้วเกิดความรู้สึกชื่นชอบ นำผลิตภัณฑ์ไปใช้แล้วพบว่าสามารถใช้งานได้นานขึ้นกว่าเดิม ก็จะลดการซื้อสินค้าที่มากเกินไป ซึ่งหมายถึงได้ลดการล้างผลาญทรัพยากรโลกลงด้วย ความเป็นมิตรเพียงน้อยนิดที่ทุกคนหยิบยื่นให้ จะช่วยสร้างวัฏจักรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมได้มากยิ่งขึ้น
