ไม่ว่าจะเป็นถั่วลิสงผิวดำ (ถั่วลิสงพันธุ์เฮยจินกัง) ที่กลายเป็นเอกลักษณ์ของไต้หวันในเวทีระดับนานาชาติ หรือเห็ดทรัฟเฟิลไต้หวัน ที่การพัฒนาเชิงพาณิชย์ ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นและรอการสนับสนุนเพิ่มเติม ทั้งหมดนี้ล้วนเป็น “ทองคำดำ” อันล้ำค่าที่เกิดจากผืนดินอันอุดมสมบูรณ์ของเกาะไต้หวัน

นี่ไม่ใช่การท้าทายความกล้า และไม่ใช่อาหารลึกลับ แต่เครื่องดื่มสีดำทึบแก้วนี้คือ “เฉาก๊วย” ของแท้จากไต้หวัน ซึ่งในฤดูร้อนนิยมดื่มกันในแบบเย็น โดยเฉาก๊วยที่แช่เย็นจะมีความนุ่มหนึบหนับลื่นในปาก ส่วนในฤดูหนาวนิยมรับประทานแบบร้อน โรยด้วยถั่วลิสงแห้ง จะช่วยเพิ่มรสชาติให้กลมกล่อมยิ่งขึ้น

เหอรุ่ยหยวน (何瑞元) หรือ Richard W. Hartzel นักเขียนชาวอเมริกันที่อาศัยอยู่ในไต้หวันมานานร่วม 50 ปี เคยเขียนเอาไว้ว่า อาหารที่แสดงถึงความเป็นไต้หวันได้ดีที่สุดคือ “ไข่เยี่ยวม้า” เพราะนั่นเป็นสิ่งที่ชาวต่างชาติคิดไม่ถึง และไม่รู้ว่าจะทำออกมาได้อย่างไร

อาหารประเภทใดที่สืบทอดภูมิปัญญาและความรู้ด้านโภชนาการจากคนรุ่นก่อน และยังคงเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมในหมู่นักชิมสมัยใหม่ สวีจง (徐仲) นักเขียนด้านอาหาร ซึ่งมีเป้าหมายในชีวิตที่จะเผยแพร่วัฒนธรรมการกินของไต้หวัน ได้เสนอหลักเกณฑ์ที่ใช้ในการพิจารณาอาหารดังกล่าวไว้ 4 ข้อ ข้อแรกคือ อาหารนั้นต้องสามารถเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิห้องได้ ข้อที่สอง เมื่อเวลาผ่านไปอาหารนั้นจะต้องมีคุณค่ามากขึ้น ข้อที่สาม ต้องมีความเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมการกินในท้องถิ่นอย่างลึกซึ้ง

ไต้หวันกับฟิลิปปินส์มีสายสัมพันธ์ที่ลึกซึ้ง สามารถสืบย้อนกลับไปถึงยุคการอพยพของกลุ่มชน ที่พูดภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน หลักฐานทางโบราณคดีในอดีต ได้เสนอแนวคิดเรื่องไต้หวัน เป็นแหล่งกำเนิดภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน นักวิชาการค้นพบเส้นทางการอพยพของกลุ่มคนเหล่านี้ ซึ่งเริ่มต้นจากไต้หวัน โดยออกเดินทางไปยังหมู่เกาะฟิลิปปินส์ก่อน แล้วมุ่งหน้าลงใต้ไปยังบริเวณเกาะบอร์เนียว จากนั้นจึงแยกเป็นสองเส้นทาง ทางทิศตะวันออกมุ่งสู่มหาสมุทรแปซิฟิก ส่วนทางทิศตะวันตกมุ่งไปยังมหาสมุทรอินเดีย

ไต้หวันก้าวเข้าสู่สังคมบริโภคนิยมสมัยใหม่ในช่วงทศวรรษที่ 1930 ในยุคนั้น ห้างสรรพสินค้าที่มีขนาดใหญ่ และมีการจำหน่ายสินค้าหลากหลายประเภท ได้เปิดให้บริการอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าห้างสรรพสินค้าเหล่านี้ จะไม่สามารถต้านทานกระแสแห่งกาลเวลา และต้องทยอยปิดตัวลง แต่เมื่อพื้นที่เก่าของห้างถูกปรับเปลี่ยน และกลับมาเปิดให้บริการอีกครั้ง ธุรกิจใหม่ที่เกิดขึ้นนี้ จะมีหน้าตาเป็นเช่นไรในความฝันและจินตนาการของผู้คน

ชาวไต้หวันผูกพันกับเครื่องดื่มมาแต่ช้านาน นานกว่าที่กระแสนิยมเครื่องดื่มมือเขย่าจะเกิดขึ้นเสียอีก ปัจจุบันเครื่องดื่มโบราณอย่างน้ำฟักและน้ำเก๊กฮวย ยังคงครองใจผู้คนอย่างเหนียวแน่น จนกลายเป็นหนึ่งในเมนูขายดีของร้านเครื่องดื่มทั่วไป วัฒนธรรมการดื่มของชาวไต้หวัน รวมถึงความมุ่งมั่นของเหล่าผู้สืบทอดเครื่องดื่มโบราณเป็นอย่างไรบ้าง เรามาหาคำตอบด้วยกัน

ทัศนียภาพของเมืองกรุงที่อาคารบ้านพักและร้านค้าตั้งอยู่ผสมปนเปกัน ทำให้ตามตรอกซอกซอย มีคนเก่ง ๆ ซ่อนตัวอยู่ไม่น้อย หากเราเดินไปตามถนนในไต้หวันจะพบเจอกับความประหลาดใจที่ไม่คาดคิดได้เสมอ เจ้าของร้านเล็ก ๆ ซึ่งมีทัศนคติในการใช้ชีวิตแบบอิสระและมีความคิดสร้างสรรค์ สินค้าที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และการสื่อสารกับผู้คนที่อบอุ่นและจริงใจ พลังชีวิตอันเข้มแข็งของผู้คนในระดับรากหญ้าเหล่านี้ คือสิ่งที่ทำให้วิถีชีวิตท้องถิ่นของไต้หวันเต็มไปด้วยความน่าตื่นตาตื่นใจเป็นอย่างยิ่ง

แผงลอยเล็ก ๆ ข้างทางที่มีไอน้ำฟุ้งตลบอบอวล กำลังนึ่งขนมที่ทำจากข้าว แต่ละชิ้นมีสีขาวบริสุทธิ์และรูปลักษณ์เรียบง่าย แผงลอยที่เป็นเสมือนเวทีเล็ก ๆ แห่งนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความงดงามและคุณค่าของอาหารแปรรูปที่ทำจากข้าว อีกทั้งยังแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้อย่างไร้ขีดจำกัดของวิวัฒนาการอาหารแปรรูปจากข้าวที่มีมาเป็นเวลายาวนาน

“ยามเห็นผักสดบนจานในฤดูใบไม้ผลิ พลันหวนนึกถึงดอกเหมยที่บานสะพรั่งในสองนครหลวง”
(บทกวีเรื่อง ลี่ชุน (立春 - วันแรกของฤดูใบไม้ผลิ) โดยตู้ฝู่ : 杜甫) – ราชวงศ์ถัง
“เปาะเปี๊ยะสด หรือ รุ่นปิ่ง เปรียบเสมือนพงศาวลีที่ไม่มีตัวหนังสือ บันทึกรหัสลับแห่งชีวิตของคุณไว้อย่างครบถ้วน ไม่จำเป็นต้องถามหมอดูว่า คุณคือใคร หรือมาจากไหน เพียงกัดเปาะเปี๊ยะสดคำเดียว ก็จะได้คำตอบทันที” เฉินจิ้งอี๋ (陳靜宜) นักเขียนหนังสือเกี่ยวกับอาหารไต้หวัน ได้บรรยายไว้ในหนังสือชื่อ “โอ้! รสชาติไต้หวัน ที่แท้ก็แบบนี้นี่เอง”