CNN เคยรายงานว่า ไต้หวันมีสิบอย่างที่ "ไม่มีใครเทียบได้" หนึ่งในนั้นคือ ตลาดนัดกลางคืนที่กระจัดกระจายทั่วไต้หวัน แล้วไต้หวันมีตลาดนัดกลางคืนทั้งหมดกี่แห่งกันแน่? จากรายงานการสำรวจของกระทรวงเศรษฐการ สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) ข้อมูล ณ วันที่ 4 มกราคม 2566 ไต้หวันมีตลาดนัดกลางคืนที่อยู่ภายใต้การดูแลของภาครัฐทั้งหมด 164 แห่ง ผลสำรวจนี้เป็นเพียงตัวเลขตลาดนัดกลางคืนเคลื่อนที่ที่หมุนเวียนไปจัดตามที่ต่าง ๆ เท่านั้น แต่หากจะนับรวมตลาดนัดกลางคืนขนาดใหญ่อื่น ๆ คาดว่าน่าจะมีมากกว่า 300 แห่ง

 

ประวัติศาสตร์ร้อยปีของตลาดนัดกลางคืนไต้หวัน

“เหตุใดชาวไต้หวันถึงมีความต้องการตลาดนัดกลางคืนสูงเช่นนี้” คุณอวี๋ซุ่นเต๋อ (余舜德) นักวิจัยด้านชาติพันธุ์ศึกษาจากสถาบันวิจัยแห่งชาติไต้หวัน ซึ่งเป็นที่รู้จักในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านตลาดนัดกลางคืน เคยทำการสำรวจสำมะโนตลาดนัดกลางคืนในไต้หวัน พบว่าพื้นที่ในไต้หวัน โดยเฉพาะทางภาคกลางไปจนถึงภาคใต้ “เกือบทุกหมู่บ้าน จะมีตลาดนัดกลางคืนเคลื่อนที่อย่างน้อยสัปดาห์ละหนึ่งครั้ง” แม้แต่เขตหนานกั่งในกรุงไทเปหรือชานเมืองอี๋หลาน ก็ยังมีตลาดนัดกลางคืนเคลื่อนที่ ที่เต็มไปด้วยเสียงอึกทึกของผู้คนที่มาชอปปิงในตลาดทุกค่ำคืน

ตลาดนัดกลางคืนมีทั้งอาหาร เครื่องดื่ม การแสดง ร้านเล่นเกม ไปจนถึงสินค้าแฟชั่นและข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ตลาดนัดกลางคืนเคลื่อนที่จะก่อตัวในสถานที่ที่มีฝูงชนพลุกพล่าน ซึ่งเป็นวิวัฒนาการเพื่อความอยู่รอดของพ่อค้าแม่ค้าหาบเร่แผงลอย ลานจอดรถหรือลานโล่งรอบเมือง ถือเป็นจุดทำเลที่ดีที่สุด เพียงแค่ต่อสายไฟ ตั้งแผงวางสินค้า ที่นั่นก็จะกลายเป็น “ตลาดนัดกลางคืนแบบฉับพลัน” ในชั่วพริบตา นอกจากนี้ เหล่าพ่อค้าแม่ค้าจะผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไปตามตลาดต่าง ๆ วันจันทร์ พุธ ศุกร์ ไปตั้งแผงขายของที่ตลาดนัดกลางคืนฝั่งตะวันออก วันอังคาร พฤหัสบดี เสาร์ไปขายของที่ตลาดนัดกลางคืนฝั่งตะวันตก สะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์เฉพาะของคนทำมาค้าขาย ที่ต้องใช้ชีวิตวนเวียนอยู่ในตลาดนัดกลางคืน

ประวัติศาสตร์ของตลาดนัดกลางคืนไต้หวันสามารถนับย้อนกลับไปเมื่อ 100 ปีก่อน ตลาดนัดกลางคืนแสนคึกคักที่ให้กำเนิดเมนูยอดฮิตมากมายในปัจจุบัน ร้านดัง ๆ ในตำนานหลายร้าน ในอดีตเริ่มต้นจากหาบเร่แผงลอยที่ขายตามท่าเทียบเรือ หน้าวัดจีน หรือท่าเรือประมง ขายให้ชาวบ้านที่มีรายได้น้อยในพื้นที่ได้กินอิ่มท้อง อาหารเหล่านี้รสชาติอร่อยและราคาไม่แพง จึงค่อย ๆ เติบโตจนกลายเป็นของกินที่มีชื่อเสียงในปัจจุบัน ดังนั้นตลาดนัดกลางคืนจึงไม่ได้เกิดขึ้นเพื่อการท่องเที่ยวเท่านั้น แต่เป็นพื้นที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมอาหารของไต้หวันด้วย

คุณอวี๋ซุ่นเต๋อยังพบว่า หนึ่งในเอกลักษณ์ของตลาดนัดกลางคืนไต้หวัน คือความมีชีวิตชีวาและความเป็นระเบียบที่ซ่อนอยู่ในความวุ่นวาย หลายคนไปเที่ยวตลาดนัดกลางคืนหลังเลิกงาน สวมกางเกงขาสั้น รองเท้าแตะ และยังสามารถเดินไปกินไปได้ด้วย “ผู้คนแค่ต้องการเพลิดเพลินไปกับบรรยากาศแห่งความสนุกและผ่อนคลาย”

ทุกประเทศในภูมิภาคเอเชียต่างก็มีตลาดนัดกลางคืน แต่เหตุใดตลาดนัดกลางคืนในไต้หวันถึงมีเสน่ห์ดึงดูดผู้คนได้มากมายเช่นนี้ คุณอวี๋ซุ่นเต๋อให้ความเห็นว่า “ตลาดนัดกลางคืนในไต้หวันค่อนข้างปลอดภัย อาหารถูกสุขอนามัยและมีการจัดการที่ดี คุณสามารถเดินเที่ยวชอปปิง พร้อมกับซึมซับกลิ่นอายของวัฒนธรรมต่างประเทศได้อย่างผ่อนคลาย”
 

อาหารชั้นเลิศของคนเดินดิน

อาหารคือจิตวิญญาณของตลาดนัดกลางคืน คุณอวี๋ซุ่นเต๋อกล่าวว่า ตลาดนัดกลางคืนไต้หวันมีอาหารค่อนข้างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นอาหารเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ หรืออาหารของประเทศอาเซียน ไปจนถึงอาหารจีนหลากหลายเมนูจากชาวจีนในมณฑลต่าง ๆ ที่ย้ายถิ่นฐานมาอยู่ไต้หวัน

นอกจากนี้ อาหารทานเล่นของไต้หวันยังเต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์ ตัวอย่างเช่น หอยทอดสไตล์ไต้หวัน หรือที่ภาษาไต้หวันเรียกว่า เอ๋ออาเจียน ไก่ทอดกรอบโรยเกลือ หรือภาษาจีนกลางเรียกว่าเหยียนซูจี แพนเค้กห่อขนมเปี๊ยะ ภาษาจีนเรียกว่า ต้าปิ่งเปาเสี่ยวปิ่ง เมนูเหล่านี้ล้วนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว “อาหารดั้งเดิมในตลาดนัดกลางคืนไม่น้อย มักจะถูกนำมารังสรรค์กลายเป็นเมนูแปลกใหม่”

“เราไม่เข้าใจว่าทำไมซุปเนื้อหมู หรือ โร่วเกิง (肉羹) ถึงปรากฏบนเมนูอาหารในตลาดนัดกลางคืนได้ เพราะมันคือซุปหูฉลามในฉบับเรียบง่าย” คุณอวี๋ซุ่นเต๋อเผยว่า ในอดีตสมัยย่านวงเวียนกรุงไทเปยังเจริญรุ่งเรือง แถวนั้นมีร้านซุปโร่วเกิงที่มีชื่อเสียงโด่งดัง น้ำซุปที่แสนธรรมดา ที่เคี่ยวจนได้ความหอมหวานกำลังดีจากเห็ดหอมและหน่อไม้ดอง อีกทั้งยังคงไว้ซึ่งรสชาติแบบต้นตำรับดั้งเดิมและสัมผัสได้ถึงเนื้อหมูเน้น ๆ ที่ทุกคนต้องขอจัดสักชาม “เมนูที่ได้รับความนิยมนี้ ต้องบอกว่าในอดีตมันคืออาหารที่ชนชั้นกรรมาชีพไม่มีโอกาสได้รับประทาน เป็นเมนูอันดับหนึ่งสำหรับงานเลี้ยงในตลาดนัดกลางคืน” มันคือซุปหูฉลามฉบับสามัญชน “แน่นอน ไม่มีหูฉลามอยู่ในนั้น” คุณอวี๋ซุ่นเต๋อกล่าวด้วยรอยยิ้ม

ทุกครั้งที่คุณหม่าจี้คัง (馬繼康) อาจารย์ประจำมหาวิทยาลัยครูแห่งชาติไต้หวัน (NTNU) และหัวหน้าทัวร์มรดกโลก มีโอกาสต้อนรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ เขามักจะแนะนำเรื่องราวที่ซ่อนอยู่หลังอาหารว่างเมนูต่าง ๆ ด้วย “หลายคนรู้สึกว่าอาหารที่นครไถหนานค่อนข้างหวาน นั่นเป็นเพราะว่า ไต้หวันในยุคแรก ๆ ถือว่าน้ำตาลเป็นวัตถุดิบที่มีมูลค่าสูง เป็นอาหารที่มีเพียงบ้านคนร่ำรวยเท่านั้นจึงจะหาซื้อรับประทานได้” สมัยเจิ้งเฉิงกงในราชวงศ์หมิงปกครองไต้หวัน พ่อครัวในราชสำนักหลายคนออกมาทำมาหากิน โดยใช้ความสามารถในการทำอาหารของตน  “วิธีแยกแยะความแตกต่างระหว่างขนมสามัญชนกับขนมชาววัง คือการใส่น้ำตาลลงไปในอาหาร เพราะน้ำตาลถูกเปรียบเหมือนรสชาติแห่งความมั่งคั่ง” นักท่องเที่ยวต่างชาติฟังเรื่องเล่าเกี่ยวกับอาหารจากหม่าจี้คังอย่างเพลิดเพลิน เรื่องราวเหล่านี้ช่วยเพิ่มอรรถรสให้แก่อาหารของไต้หวันได้ไม่น้อย

 

เมนูเด็ดในตลาดนัดกลางคืนที่ต้องลอง

ท่ามกลางของกินสารพัดอย่างในตลาดนัดกลางคืน หลายคนคงอยากลองชิมให้หมดทุกอย่าง แต่กระเพาะมีพื้นที่จำกัด คุณหม่าจี้คังแนะนำโต๊ะจีนรวมของกินเล่นที่ตลาดนัดกลางคืนนำเสนอ อาทิ ตลาดนัดกลางคืนหนิงเซี่ยที่ได้รับสมญานามว่า “กระเพาะของชาวไทเป” เปิดตัว “โต๊ะจีนแห่งสหัสวรรษ” ให้แขกได้ลิ้มลองของกินเล่นทุกชนิดอย่างทั่วถึง

“โต๊ะจีนแห่งสหัสวรรษ” เป็นโต๊ะจีนที่รวบรวมอาหารท้องถิ่นยอดฮิตประจำตลาดหนิงเซี่ยที่มีมากกว่า 20 อย่างให้คุณสามารถลิ้มลองในคราวเดียว อาทิ ไข่นกกระทาย่าง หอยทอดสไตล์ไต้หวัน ไส้กรอกใหญ่ห่อไส้กรอกเล็ก เต้าหู้เหม็น และข้าวหน้าหมูพะโล้ เป็นต้น เสิร์ฟใส่จานเล็ก ๆ ให้แขกได้ลิ้มรสทุกเมนูอย่างทั่วถึง

“โต๊ะจีนแห่งสหัสวรรษ” เป็นการจัดโต๊ะจีนไซส์มินิ ลูกค้าต่างเล่าด้วยเสียงหัวเราะว่ากินอิ่มจนพุงกาง แถมยังอิ่มไปจนถึงวันรุ่งขึ้น ส่วนนครไถหนานที่ได้รับการขนานนามว่า “เมืองหลวงแห่งอาหารเลิศรส” ของไต้หวัน ก็มีการจัดโต๊ะจีนเล็ก ๆ คล้าย ๆ กัน สภาพแวดล้อมในการรับประทานอาหารได้รับการยกระดับ คุณจะได้รับประทานเมนูดังของไถหนาน อาทิ กุ้งม้วนทอดกรอบ บะหมี่หาบหรือตั้นไจ่เมี่ยน ขนมปังโลงศพและเต้าฮวยอัลมอนด์ หากนักท่องเที่ยวอยากจะไปตามรอยร้านดังในตำนานตามแผนที่ อาจต้องเดินทางไปหลายแห่ง งานเลี้ยงโต๊ะจีนไซส์มินิจึงตอบโจทย์สำหรับนักท่องเที่ยวที่มีงบน้อยและเวลาจำกัด สามารถลิ้มลองความอร่อยในพื้นที่ได้อย่างทั่วถึงในคราวเดียว

หากเป็นทริปสั้น ๆ แต่อยากไปเที่ยวตลาดนัดกลางคืน สามารถไปเที่ยวตลาดนัดกลางคืนเมี่ยวโข่วที่เมืองจีหลงทางภาคเหนือ แวะชิมเทมปุระ ซุปปู กวยจั๊บสไตล์ไต้หวัน ภาษาจีนเรียกว่าติ่งเปียนช่อ (鼎邊趖) หรือไม่ก็ลองบัวลอยข้าวหมากสักถ้วย ส่วนตลาดนัดกลางคืนเหราเหอในกรุงไทเป ก็มีเมนูที่ได้รับการแนะนำจาก “มิชลินไกด์ไทเป” อาทิ เต้าหู้เหม็นและขนมเปี๊ยะพริกไทย ภาษาจีนเรียกว่าหูเจียวปิ่ง หากไปที่ตลาดนัดกลางคืนซื่อหลิน สามารถลองชิมซุปซี่โครงหมูตุ๋นยาจีนและไก่ทอดไต้หวันไซส์ยักษ์ สัมผัสกับประสบการณ์ความครึกครื้นของตลาดนัดกลางคืนในเมืองหลวง

ทางภาคกลางมีตลาดนัดกลางคืนฝงเจี่ย ซึ่งได้รับสมญานามว่าเป็น “สุดยอดแห่งตลาดนัดกลางคืนไต้หวัน” ความคิดสร้างสรรค์และไอเดียใหม่ ๆ ที่ปรากฏตามตลาดนัดกลางคืนทั่วไต้หวัน ล้วนได้รับแรงบันดาลใจมาจากตลาดนัดกลางคืนฝงเจี่ย แน่นอนว่าอาหารทานเล่นในตลาดแห่งนี้ก็เป็นสิ่งที่ไม่ควรพลาดเช่นกัน

นอกจากนี้ ยังมีเมนูบัวลอยภูเขาน้ำแข็ง ขนมไข่นกกระทาและปีกไก่ทอดที่ตลาดนัดกลางคืนทงฮั่วในกรุงไทเป หรือไม่ก็ไปชิมหม้อไฟหัวปลา ข้าวมันไก่งวงที่ตลาดนัดกลางคืนถนนเหวินฮั่ว เมืองเจียอี้ แพนเค้กต้นหอมและไข่เยี่ยวม้าทอดที่ตลาดนัดกลางคืนหลัวตง เมืองอี๋หลานก็น่าลอง ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นเมนูที่จะทำให้นักท่องเที่ยวอิ่มอร่อย และเพลิดเพลินไปกับช่วงเวลาแห่งความสนุกได้อย่างเต็มที่
 

ตลาดนัดกลางคืนกับกลิ่นอายท้องถิ่น

“ตอนเด็ก ๆ ผมอาศัยอยู่ในเขตฟ่งซาน สิ่งที่ผมตั้งตารอในแต่ละสัปดาห์ ก็คือตลาดนัดกลางคืนที่จะจัดขึ้นทุกวันศุกร์” คุณหม่าจี้คังเล่าถึงความทรงจำเกี่ยวกับตลาดนัดกลางคืนในวัยเยาว์ด้วยรอยยิ้ม ภายใต้ร่างกายกำยำนั้น เผยให้เห็นสีหน้าแห่งความตื่นเต้นราวกับเด็กน้อย วันรุ่งขึ้นไม่ต้องไปโรงเรียน เด็ก ๆ จึงไปเล่นตู้ดีดลูกแก้ว เล่นรถบั๊มที่ตลาดนัดกลางคืนอย่างสนุกสนาน “สภาพแวดล้อมสมัยก่อนอาจไม่ดีเท่าสมัยนี้ แต่ผมรู้สึกว่ามันสนุกนะ” ตลาดนัดกลางคืนไต้หวันดูไม่หรูหรา หากแต่เป็นสถานที่ที่มอบความสุขให้แก่ทุกคนที่มาเยือนได้อย่างครบถ้วน

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ตลาดนัดกลางคืนของไต้หวันเพิ่มขึ้นและลดลงไปตามพัฒนาการของเมือง ตลาดนัดกลางคืนหลายแห่งดังขึ้นในชั่วข้ามคืนตามกระแส แต่เนื่องจากขาดศักยภาพในการดึงดูดลูกค้า ทำให้หลายแห่งต้องปิดตัวลงในไม่ช้า ในทางกลับกัน ก็มีตลาดนัดกลางคืนหลายแห่งที่มีประวัติยาวนาน และมีชื่อเสียงโด่งดังขึ้นเรื่อย ๆ มีลูกค้าหลั่งไหลเข้ามาไม่ขาดสายตลอดทั้งคืน

แน่นอนว่า ชาวไต้หวันไม่สามารถอยู่กับสิ่งที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ พวกเขามีดีเอ็นเอแห่ง “การสร้างสรรค์สิ่งใหม่” อยู่ในสายเลือด นำไปสู่การคิดค้นชานมไข่มุกที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลก หรือเมนูที่ทำให้ทุกคนทึ่งอย่างไส้กรอกใหญ่ห่อไส้กรอกเล็ก ในอนาคต ตลาดนัดกลางคืนจะมีเมนูที่อร่อยและน่าอัศจรรย์ถือกำเนิดขึ้นและรอคอยให้ผู้มาเยือนได้ลิ้มลองอีกอย่างแน่นอน

เมื่อคุณมาท่องเที่ยวในไต้หวัน ช่วงเย็น ๆ ลองไปเที่ยวตลาดนัดกลางคืนที่พลุกพล่านไปด้วยผู้คน สั่งบะหมี่ซุปเนื้อหมูจากร้านอาหารเล็ก ๆ ริมทาง นั่งลงบนม้านั่งและรับประทานอาหารที่อยู่ตรงหน้าอย่างมีความสุข หรือจะสั่งไก่ทอดไต้หวันสักชิ้น แล้วกินไปด้วยเดินไปด้วย ดื่มด่ำไปกับบรรยากาศรอบตัวอย่างอิสระ ช่วงเวลาแห่งความสุขระหว่างทางเหล่านี้ ได้ถูกเก็บรวบรวมไว้ในตลาดนัดกลางคืนไต้หวัน

 

เพิ่มเติม

ทริปเที่ยวตลาดนัดกลางคืน สัมผัสรสชาติท้องถิ่นไต้หวันกับงานเลี้ยงเคลื่อนที่