Nhân dịp tròn 100 năm sử dụng hệ thống chú âm phù hiệu (ký hiệu ngữ âm), Sở Văn hóa thành phố Đài Bắc đã mời các nghệ sĩ thiết kế một chương trình nghệ thuật thú vị thu hút trẻ em, các nghệ sĩ đã tạo ra những chiếc gối ôm màu sắc rực rỡ, bên trong có gắn linh kiện cảm ứng và thiết bị phát ra âm thanh, khi lắc, chiếc gối ôm sẽ phát âm tương ứng với ký tự in trên gối (Ảnh: Sở Văn hóa thành phố Đài Bắc)
Mỗi lần gõ chữ trên bàn phím, cảnh tượng chữ viết tiếng Hoa hiện ra sau khi gõ các ký tự chú âm phù hiệu (ký hiệu cách phát âm chữ viết trong tiếng Hoa) đã trở nên quen thuộc từ lâu. Để tìm hiểu hệ thống ký hiệu ngữ âm được sử dụng hiện hành, ta phải ngược dòng về cuộc cách mạng giáo dục phát âm chữ Hán được phát động trong nhân dân từ cuối thời nhà Thanh, trải qua nhiều năm thảo luận, cuối cùng đến năm 1918, Bộ Giáo dục đã chính thức công bố hệ thống chú âm phù hiệu trở thành quá trình tất yếu để học cách phát âm và viết chữ Hán, trong thời đại kỹ thuật số ngày nay cũng đã phát triển được cách gõ chữ chuyên dụng. Hệ thống phát âm độc đáo trên thế giới này hiện nay được sử dụng duy nhất tại Đài Loan, 37 ký hiệu chú âm từ lâu đã không chỉ mang chức năng ghi chú cách phát âm mà còn được phát triển thành ký hiệu trao đổi của thanh niên thời đại mới.
Bắt đầu từ năm 2004, Sở Văn hóa thành phố Đài Bắc lần đầu tiên tổ chức “Lễ hội Văn hóa chữ Hán” với nội dung cốt lõi là “chữ phồn thể”. Với các hoạt động mang tính chất liên ngành, thông qua các phương thức như: triển lãm nghệ thuật đương đại, các cuộc thi và quảng bá trong nhà trường, thể hiện một cách phong phú và thảo luận về quá trình phát triển chữ Hán cũng như giá trị nghệ thuật và giá trị thực tiễn, đồng thời từ năm 2014 bắt đầu điều chỉnh tên gọi hoạt động thành “Loạt chương trình quảng bá văn hóa chữ Hán” để việc mở rộng, quảng bá văn hóa chữ Hán không bị hạn chế về hình thức và không gian. Năm 2018, Sở Văn hóa thành phố Đài Bắc còn xuất bản cuốn sách chuyên đề văn hóa chữ Hán mang tên “Sự chuyển biến rực rỡ của chữ Hán”, mời 31 chuyên gia học giả và nghệ sĩ sắp xếp mạch phát triển chữ Hán, từ việc thu thập và thảo luận sự phát triển các thể chữ Hán từ trước năm 1949, sau năm 1949 cho đến nay, ghi chép lại sự ảnh hưởng của chữ Hán thời cận đại đến diện mạo cuộc sống để đọc giả cảm thấy gần gũi hơn với tinh thần văn hóa chữ Hán.
Vào những ngày cuối năm nay, Sở Văn hóa thành phố Đài Bắc đã mời các nghệ sĩ thiết kế chương trình nghệ thuật công cộng thú vị, thu hút trẻ em nhân dịp tròn 100 năm sử dụng hệ thống chú âm phù hiệu. Bằng tư duy thiết kế tinh tế, tỉ mỉ, các nghệ sĩ đã biến các ký hiệu ngữ âm thành các đồ vật trong đời sống hàng ngày để cả người lớn và trẻ em đều có thể ôn lại những ký ức về ký hiệu ngữ âm từ thuở ấu thơ và hướng dẫn phương pháp mới để cha mẹ dạy các con cùng học các ký hiệu này.
Văn hóa chữ Hán được phát triển từ chữ tượng hình là di sản phi vật thể quan trọng của châu Á, các ký tự chú âm phù hiệu cũng kết hợp cùng chữ Hán, trở thành từ vựng văn hóa độc đáo, có một không hai của Đài Loan. Đội ngũ nghệ thuật xuất sắc Luxury Logico và Pimiya kết hợp công nghệ tương tác để sáng tạo chương trình nghệ thuật “ㄉㄅㄉㄌㄅㄌ”, các nghệ sĩ chính như Trịnh Tiên Dụ, Ngô Nghi Diệp biến các ký tự chú âm phù hiệu trên sách vở thành những chiếc gối ôm màu sắc rực rõ, bên trong có gắn linh kiện cảm ứng và thiết bị phát ra âm thanh, khi cầm lên và lắc gối, chiếc gối ôm sẽ phát âm tương ứng với ký tự in trên gối. Bất kể là chơi trò chơi hay kê gối ngồi nghỉ đều tương tác được với các âm riêng lẻ, kết hợp âm đầu, vần và thanh điệu để phát âm chữ Hán, đọc lại các ký hiệu ngữ âm thông qua trải nghiệm cơ thể, đồng thời phát triển phương pháp mới để học hệ thống phát âm đã thực hiện từ nhiều năm qua, tương tác với người dân và chào mừng sinh nhật lần thứ 100 của các ký tự chú âm phù hiệu.
Việc cố ý chọn ký tự chú âm để đặt tên tác phẩm “ㄉㄅㄉㄌㄅㄌ” có thể là “có hiểu không”, “không đợi được đến thứ 7” hay “không đấu lại được với ông chủ đâu”, v.v…, hy vọng sẽ mở ra không gian tưởng tượng các mệnh đề, những người tham gia có thể phát huy khả năng sáng tạo để nghĩ ra các cụm từ tương ứng. Địa điểm được đưa ra giới thiệu lần này đặc biệt lựa chọn không gian ga xe điện Metro, nơi mọi người đi lại hàng ngày để người dân cảm nhận được sự thú vị và sự hiện diện khắp nơi của chữ Hán.
Chương trình nghệ thuật công cộng tương tác “ㄉㄅㄉㄌㄅㄌ” sẽ diễn ra từ ngày 20/12/2018 đến ngày 22/2/2019 tại sảnh lớn “Ánh sáng mặt trời” tại ga Metro Công viên rừng Đại An (Daan Forest Park). Trong thời gian tổ chức chương trình, vào các chiều thứ bảy hàng tuần, Ban tổ chức sẽ kết hợp với Hiệp hội Nghệ sĩ đường phố Đài Bắc, tổ chức các buổi biểu diễn bóng bay, xiếc và ảo thuật sinh động, hấp dẫn và các chương trình biểu diễn ca múa nhạc phong phú, hoan nghênh người dân nhiệt tình đến tham dự. Để tìm hiểu thông tin liên quan, xin mời truy cập trang web https://www.facebook.com/2018chinesecharacter/
