Ngày 6/11, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc nguyên trú Icyang Parod đã tham dự “Lễ đón nhận hài cốt người dân tộc nguyên trú thiệt mạng trong Sự kiện Mẫu Đơn” (Mudan incident: Sự kiện Nhật Bản xâm lược Đài Loan năm 1874) do Phân viện khảo cổ Công viên khoa học phía Nam của Bảo tàng Văn hóa Tiền sử Quốc gia Đài Loan tổ chức.
Nội dung chính bài phát biểu của Chủ nhiệm Icyang Parod như sau:
Ngày 3/11, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc nguyên trú Calivat và các thành viên bộ tộc Paiwan xã Mẫu Đơn đã tham gia lễ trao trả hài cốt tại Anh. Đại học Edinburgh đã chính thức trao trả hài cốt của những người dân nguyên trú thiệt mạng trên chiến trường Sự kiện Mẫu Đơn năm xưa. Chiều 5/11, những bộ hài cốt này đã về đến sân bay quốc tế Đào Viên và được chuyển đến lưu giữ tại Phân viện khảo cổ Công viên khoa học phía Nam của Bảo tàng Văn hóa Tiền sử Quốc gia Đài Loan vào sáng ngày 6/11. Đây là lần đầu tiên cộng đồng dân tộc nguyên trú Đài Loan yêu cầu quốc tế trao trả hài cốt của tổ tiên. Sự kiện này có nghĩa lịch sử to lớn và là cột mốc quan trọng trong lịch sử công lý chuyển tiếp của người dân bản địa.
Trong Sự kiện Mẫu Đơn (Sự kiện Nhật Bản xâm lược Đài Loan) năm 1874, nhiều người dân tộc nguyên trú của xã Mẫu Đơn đã thiệt mạng trong trận chiến, quân đội Nhật Bản đã đưa 12 bộ hài cốt về Nhật Bản. Tháng 11/2019, Giáo sư Trần Diệu Xương đã phát biểu luận văn với tiêu đề “4 bộ hài cốt người tộc nguyên trú xã Mẫu Đơn được lưu giữ tại Đại học Edinburgh, Vương quốc Anh”. Tháng 12/2020, Ủy ban Dân tộc nguyên trú đã ủy quyền cho Giáo sư Hồ Xuyên An tiến hành nghiên cứu và xác nhận việc 4 bộ hài cốt được lưu giữ tại Đại học Edinburgh.
Theo nội dung Tuyên ngôn của Liên Hợp Quốc về Quyền của Người bản địa (UNDRIP), dân tộc nguyên trú có quyền yêu cầu trao trả hài cốt và nhà nước phải đảm bảo việc trao trả thông qua các cơ chế hiệu quả. Do đó, Đài Loan đã gửi thư cho Đại học Edinburgh vào tháng 11/2021, chính thức đưa ra yêu cầu trả lại hài cốt. Tháng 7/2022, Phó Hiệu trưởng Đại học Edinburgh viết thư trả lời đồng ý trao trả hài cốt.
Đây là lần đầu tiên Ủy ban Dân tộc nguyên trú tổ chức sự kiện có liên quan đến việc nước ngoài trao trả cho Đài Loan. Sau 3 năm trao đổi, đàm phán, cuối cùng các bên đã đạt được sự đồng thuận.
Nhờ sự hợp tác chung của các ban ngành, những bộ hài cốt người dân tộc Paiwan trong Sự kiện Mẫu Đơn đã được đưa về Đài Loan một cách thuận lợi vào trước Lễ kỷ niệm 150 năm Sự kiện Mẫu Đơn sẽ diễn ra vào năm tới. Sự kiện này cũng cho thấy các tổ chức học thuật và viện bảo tàng đã cùng phối hợp thực hiện các hành động thiết thực để thúc đẩy xã hội loài người coi trọng hơn nữa quyền lợi của người dân bản địa.
