“Bảng tổng hợp Ngân sách chính quyền trung ương và ngân sách các đơn vị trực thuộc năm 2026” đã được trình lên Tổng thống và được phê duyệt tại Hội nghị Viện Hành chính diễn ra ngày 21/8. Thủ tướng Trác Vinh Thái đã tổ chức họp báo sau hội nghị để nêu rõ tình hình lập ngân sách và 10 điểm nổi bật chính. Trong đó, dự toán tổng thu ngân sách năm 2026 đạt 2.862,3 tỷ Đài tệ, giảm 302,5 tỷ Đài tệ so với năm 2025; dự toán tổng chi ngân sách năm 2026 là 3.035 tỷ Đài tệ, tăng 110 tỷ Đài tệ so với năm 2025. Báo cáo này sẽ được trình lên Viện Lập pháp để xem xét cùng với “Dự thảo Kế hoạch chính sách của Viện Hành chính năm 2026”. Viện Hành chính sẽ nỗ lực thúc đẩy để quy trình phê duyệt ngân sách hài hòa và hiệu quả hơn, tuân thủ “Hiến pháp” và “Luật Ngân sách”. Thủ tướng tin tưởng Viện Hành chính và Viện Lập pháp hiện nay đều có sự đồng thuận cao, điều này sẽ mang lại lợi ích cho sự phát triển của đất nước trong tương lai.
Thủ tướng chỉ ra rằng nền kinh tế Đài Loan đang trong giai đoạn tăng trưởng cao, nhưng do việc rót nguồn lực tài chính cho các địa phương trong năm tới sẽ tăng 58% so với năm nay nên chính quyền trung ương sẽ bị thâm hụt tài chính rất lớn. Tuy nhiên, để duy trì động năng phát triển đất nước, ngay cả khi tổng thu của chính quyền trung ương bị giảm, đội ngũ hành chính vẫn phải tăng cường xây dựng quốc gia và đẩy mạnh chăm sóc người dân, bao gồm tăng 93,8 tỷ Đài tệ cho chi tiêu quốc phòng, tăng 37,4 tỷ Đài tệ cho xây dựng công cộng, tăng 26,9 tỷ Đài tệ cho phát triển khoa học và công nghệ, tăng 20,3 tỷ Đài tệ cho ngân sách y tế, sức khỏe và phúc lợi xã hội. Đồng thời, ngân sách thúc đẩy chương trình Chăm sóc dài hạn 3.0, chống lừa đảo, công tác trị thủy, 10 dự án AI mới và thành lập Bộ Thể thao đều sẽ tăng lên, đặt nền tảng quan trọng cho sự phát triển của Đài Loan trong 20 năm tới.
Thủ tướng cũng nêu 10 điểm nổi bật chính trong việc lập ngân sách năm tới. Thứ nhất là “giảm thuế, giảm gánh nặng và tăng thu nhập khả dụng (thu nhập còn lại sau khi thanh toán thuế, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và các nghĩa vụ tài chính bắt buộc) của hộ gia đình”. Ngoài việc điều chỉnh chi phí sinh hoạt cơ bản, mức thu nhập miễn thuế, mức khấu trừ tiêu chuẩn và khấu trừ đặc biệt cho tiền lương, Chính phủ còn điều chỉnh biểu thuế, tăng mức giảm trừ đặc biệt các gia đình có trẻ em. Chính phủ sẽ tiếp tục giảm thuế, những người độc thân thuê nhà có thu nhập hàng năm dưới 626.000 Đài tệ, một gia đình bốn người có thu nhập hàng năm dưới 1.641.000 Đài tệ và một hộ gia đình ba thế hệ có thu nhập hàng năm dưới 2.124.500 Đài tệ đều sẽ được miễn thuế thu nhập. Thông qua việc giảm thuế và giảm bớt gánh nặng, chính phủ đặt mục tiêu tăng thu nhập khả dụng cho các hộ gia đình.
Điểm nổi bật thứ hai là thực hiện quan điểm quản trị “Đài Loan khỏe mạnh” của Tổng thống Lại Thanh Đức, bao gồm các khoản chi tiêu cho y tế, phúc lợi và thúc đẩy chương trình Chăm sóc dài hạn 3.0. Mục tiêu cuối cùng của Chính phủ là đảm bảo sức khỏe cho người dân và giảm tỷ lệ “sống lâu nhưng không khỏe”.
Điểm thứ ba là thực hiện quan điểm quản trị “Đài Loan cân bằng” của Tổng thống Lại Thanh Đức, bao gồm kế hoạch thúc đẩy “6 khu vực phát triển ngành nghề và cuộc sống” với tổng kinh phí 299,3 tỷ Đài tệ, tăng 43,8 tỷ Đài tệ so với ngân sách năm nay.
Thủ tướng chỉ ra điểm nổi bật thứ tư là “thúc đẩy nhu cầu nội địa”. Để ứng phó với thời kỳ thay đổi thuế quan, đội ngũ hành chính cần thúc đẩy nhu cầu nội địa và kích thích nền kinh tế trên nhiều phương diện như kinh tế, giao thông, văn hóa, thể thao, v.v... Khoản ngân sách được phân bổ cho mục này là 7,5 tỷ Đài tệ.
Điểm nhấn thứ năm là thúc đẩy “5 ngành công nghiệp đáng tin cậy” bao gồm chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghiệp quốc phòng, giám sát an ninh và truyền thông thế hệ tiếp theo. Viện Hành chính đã phân bổ 31,1 tỷ Đài tệ cho “10 dự án AI mới”, coi đây là ưu tiên hàng đầu cho sự phát triển trong tương lai, tạo ra “môi trường sống thông minh cho toàn dân”, dẫn dắt tất cả các ngành nghề phát triển công nghệ thông minh và tự động hóa.
Điểm nhấn thứ sáu là thúc đẩy “phục hồi và phát triển đa dạng các doanh nghiệp vừa và nhỏ” với ngân sách 10,9 tỷ Đài tệ, tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ thực hiện chuyển đổi số và chuyển đổi Net Zero, đồng thời cung cấp các biện pháp hỗ trợ như các khoản vay và ưu đãi thuế.
Điểm nổi bật thứ bảy là “chống lừa đảo” với ngân sách 8,3 tỷ Đài tệ được phân bổ trong năm 2026. Chính phủ sẽ tiếp tục hợp tác với tất cả các nền tảng kỹ thuật số để xây dựng mạng lưới an toàn chống lừa đảo vững chắc hơn, đồng thời tăng cường nhân lực và kích hoạt nhiều cơ chế hơn nữa để ngăn chặn các hành vi lừa đảo.
Để giảm thiểu các vấn đề như tỷ lệ sinh giảm và dân số già hóa, điểm nhấn thứ tám là thúc đẩy các chính sách “Nhà ở cho người kết hôn và nuôi con” và “Nhà nước cùng bạn nuôi dạy trẻ từ 0-6 tuổi”, trợ cấp nhà ở cho các cặp vợ chồng mới cưới và những người nuôi dạy trẻ vị thành niên.
Thủ tướng cho biết điểm nhấn thứ chín là tiếp tục thúc đẩy phát triển “thể thao và văn hóa”. Bộ Thể thao sẽ chính thức được thành lập vào ngày 9/9 tới. “Chúng ta phải có cơ sở vật chất để tổ chức các giải đấu quốc tế có chất lượng, phải có môi trường tập luyện tốt để đào tạo các vận động viên xuất sắc của đất nước”, do đó, ngân sách dành cho thể thao năm 2026 là 24,8 tỷ Đài tệ. Ngân sách văn hóa dự kiến vượt quá 30 tỷ Đài tệ vào năm tới, cho thấy chính quyền trung ương coi chính sách văn hóa là chính sách quan trọng bên cạnh việc thúc đẩy các dự án xây dựng kinh tế.
Điểm nhấn cuối cùng là thúc đẩy “trị thủy có hệ thống”. Những thiệt hại lớn về tài sản do bão lũ năm nay gây ra đã cho thấy các dự án trị thủy là vô cùng cấp thiết và không thể trì hoãn. Do đó, Chính phủ đã phân bổ 53,7 tỷ Đài tệ cho công tác trị thủy trong năm 2026, không chỉ tiếp tục thực hiện các dự án trị thủy trước đây, mà còn bao gồm kinh phí cho “Kế hoạch cải thiện toàn diện hệ thống sông ngòi và thoát nước tại các huyện thị nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu”.
Về ngân sách quốc phòng và ngoại giao, Thủ tướng nêu rõ tổng ngân sách quốc phòng năm 2026 đạt 949,5 tỷ Đài tệ, chiếm 3,32% GDP. Đây là hành động cụ thể để người dân và thế giới thấy được quyết tâm và năng lực của Đài Loan trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, sự ổn định và an ninh của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Về đối ngoại, chính sách “Ngoại giao toàn diện” và “Chương trình cùng các nước bang giao phát triển thịnh vượng” đã nhận được sự đánh giá cao từ Tổng thống. Để nâng cao năng lực ngoại giao, ngân sách ngoại giao trong năm 2026 sẽ tăng lên 41,5 tỷ Đài tệ với mong muốn tiếp tục mở rộng hơn nữa không gian hoạt động ngoại giao.
Sau cùng, Thủ tướng nhấn mạnh: Đối mặt với những thách thức do biến động chính trị và kinh tế toàn cầu, rủi ro địa chính trị, tái cấu trúc chuỗi cung ứng công nghiệp và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo, Viện Hành chính phải phát huy tư duy đổi mới để thúc đẩy các chính sách có lợi cho người dân và thúc đẩy phát triển quốc gia, đặt nền móng cho sự thịnh vượng và phát triển bền vững của Đài Loan. Viện Hành chính cũng đã triển khai tinh thần này trong quá trình lập ngân sách trung ương năm 2026.
