Chiều ngày 18/10, Tổng thống Lại Thanh Đức đã đến Cao Hùng tham dự buổi lễ “Ghi nhớ quá khứ, hướng tới tương lai”, tưởng niệm và trao chứng nhận khôi phục danh dự cho các nạn nhân bị đàn áp trong thời kỳ thiết quân luật (1949-1987). Thay mặt cho đất nước, Tổng thống bày tỏ lòng kính trọng sâu sắc nhất tới tất cả các bậc tiền nhân và gia đình đã phải chịu sự đàn áp dưới chế độ độc tài. Ông cũng chỉ ra rằng Đài Loan đã trải qua 38 năm thiết quân luật, rất nhiều người đã bị hại và hy sinh trong thời kỳ đó, nền dân chủ ngày nay không phải dễ dàng mà có được. Tổng thống nhấn mạnh chính phủ sẽ tiếp tục thúc đẩy công lý chuyển tiếp và lật lại các vụ việc vô pháp để đảm bảo rằng những bi kịch của thời kỳ độc tài sẽ không lặp lại, đồng thời bảo vệ chủ quyền quốc gia, tăng cường năng lực quốc phòng để duy trì hòa bình, thúc đẩy chuyển đổi kinh tế và bố cục toàn cầu để Đài Loan dân chủ tiếp tục tỏa sáng trên trường quốc tế.
Phát biểu tại sự kiện, Tổng thống khẳng định Đài Loan là một hòn đảo quý giá với những con người nồng hậu, tốt bụng và yêu chuộng hòa bình. Tuy nhiên, thật không may khi lệnh thiết quân luật được ban bố vào ngày 20/5/1949 dưới thời Quốc Dân Đảng và kéo dài 38 năm. Trong suốt thời kỳ đen tối này, bộ máy nhà nước đã không bảo vệ được người dân, mà ngược lại còn đàn áp và vi phạm nhân quyền. Nhiều người đã bị cầm tù, thậm chí hy sinh tính mạng, các gia đình bị chia cắt, vợ con ly tán và họ phải chịu đựng đủ mọi sự sỉ nhục. Tuy nhiên, dù gặp bất hạnh nhưng Đài Loan cũng rất may mắn, bởi vì trong nhiều thập kỷ, rất nhiều người đã chiến đấu vì tương lai và nền dân chủ của Đài Loan, dù phải trả giá bằng mạng sống. Nhờ vậy, chúng ta có cơ hội chuyển đổi từ chế độ độc tài sang thời đại dân chủ hiện nay và mới có cơ hội lật lại các vụ việc vô pháp, vi phạm nhân quyền xảy ra trong thời kỳ thiết quân luật đen tối, đồng thời trao tặng chứng nhận phục hồi danh dự cho người thân của họ.
Tổng thống chỉ ra rằng trong vài thập kỷ gần đây, “Đài Loan dân chủ” là định nghĩa rõ ràng nhất đối với 23 triệu người dân Đài Loan, Bành Hồ, Kim Môn và Mã Tổ. Nhờ những nỗ lực của người dân, Đài Loan đã trở thành ngọn hải đăng của nền dân chủ châu Á, không chỉ cho phép người dân Đài Loan được hưởng cuộc sống tự do và nhân quyền, mà còn cho phép mỗi người phát huy hết tài năng và đóng góp vào sự tiến bộ của quốc gia và xã hội. Đồng thời, Đài Loan dân chủ tiếp tục mang đến tia hy vọng cho những người sống trong chế độ độc tài và chuyên chế. Đây cũng là đóng góp lớn nhất của Đài Loan dân chủ cho cộng đồng quốc tế.
Tổng thống cho biết chủ đề của buổi lễ lần này vẫn giữ nguyên như năm ngoái, chúng ta không được quên đi quá khứ, phải ghi nhớ những gì đã xảy ra và rút ra bài học, suy ngẫm và cải thiện, đồng thời giữ vững quyết tâm và hoài bão cho tương lai. Chỉ có vậy đất nước mới có thể tiếp tục phát triển. Chính phủ sẽ tiếp tục xem xét những sai phạm trong quá khứ và cấp chứng nhận phục hồi danh dự cho những người bị ảnh hưởng. Đây là một nhiệm vụ cần thiết nhưng điều quan trọng nhất là chúng ta không bao giờ được phép để những sự việc đáng tiếc như vậy xảy ra lần nữa.
Tổng thống nhấn mạnh rằng với tư cách là tổng thống và tổng tư lệnh lực lượng vũ trang, ông có trách nhiệm không thể thoái thác đối với 23 triệu người dân Đài Loan:
Thứ nhất là phải bảo vệ Đài Loan để đất nước tiếp tục phát triển. Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) không trực thuộc lẫn nhau, chủ quyền của Đài Loan không thể bị xâm phạm hoặc sáp nhập và tương lai của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) phải do 23 triệu người dân Đài Loan quyết định.
Thứ hai là lãnh đạo một đội ngũ kết hợp các tầng lớp xã hội để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân Đài Loan. Mục tiêu hàng đầu của chúng ta là hòa bình, tương lai của Đài Loan phải được dẫn dắt bởi dân chủ và hòa bình, chúng ta phải đoàn kết và tiến về phía trước. Chúng ta có lý tưởng hòa bình nhưng không được ảo tưởng, hòa bình không thể đạt được chỉ bằng cách ký kết một hiệp định và cũng không thể đạt được bằng cách chấp nhận “Đồng thuận 1992” của Trung Quốc hay nguyên tắc một Trung Quốc. Trên thực tế, hòa bình dựa trên sức mạnh. Kinh nghiệm trong quá khứ của Đài Loan, cho dù là trận pháo chiến ngày 23/8/1958 hay các trận chiến khác, đều chứng minh rõ ràng rằng hòa bình chỉ có thể đạt được khi quân đội và người dân cùng đoàn kết, phối hợp, khi tất cả mọi người, không phân biệt sắc tộc, cùng nhau bảo vệ Đài Loan. Vì vậy, trong 10 năm qua, cựu Tổng thống Thái Anh Văn và Tổng thống Lại Thanh Đức đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sức mạnh quốc phòng. Việc tăng ngân sách quốc phòng không chỉ là mua sắm quân sự từ nước ngoài mà còn thúc đẩy tự chủ quốc phòng và thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng, đồng thời phải hợp tác với các nước dân chủ để đạt được mục tiêu tránh chiến tranh thông qua việc chuẩn bị cho chiến tranh, chỉ khi đó chúng ta mới có thể đạt được hòa bình thực sự.
Thứ ba là tiếp tục phát triển kinh tế. Nền kinh tế không những phải vững mạnh mà còn phải có khả năng phục hồi. Vì vậy, chúng ta phải thay đổi tình trạng trước đây là tập trung toàn bộ đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc. Chúng ta phải xây dựng và phát triển tại Đài Loan, mở rộng ra toàn cầu và tiếp thị ra toàn thế giới. Đài Loan phải vươn ra thế giới, dù là chính trị, ngoại giao hay kinh tế, đều là con đường chúng ta nên bước đi, chứ không phải là quay lại. Chỉ khi kiên quyết tiến lên phía trước, Đài Loan mới có tương lai và những sự việc không may sẽ không xảy ra lần nữa.
Cuối cùng, thay mặt toàn dân, Tổng thống một lần nữa bày tỏ lời thăm hỏi và lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả những người đã chịu đựng sự sỉ nhục, hy sinh tính mạng và hạnh phúc gia đình, chịu đựng sự đàn áp trong những thập kỷ trước đây. Sau đó, ông cùng các vị khách tham dự lễ tưởng niệm và trao chứng nhận phục hồi danh dự cho đại diện gia đình các nạn nhân chính trị.
